W średniowieczu cmentarze powstawały wokół kościołów, uważano, że świątynie otoczone są świętą aurą więc naturalną koleją rzeczy zmarli powinni znajdować się w jej obrębie. Położenie i kształt nekropolii uzależnione było od lokalizacji świątyni. Na drodze wyjątku zdarzało się, że cmentarze były lokalizowane w dalszej odległości od świątyni. Najpopularniejszą patronką kaplic cmentarnych była św. Barbara, która symbolizowała dobrą śmierć.
Kaplice wzięły swą nazwę od małego drewnianego kościoła w Tours zwanego Capella, w chrześcijaństwie określa się tak niewielką budowlę wolnostojącą lub połączoną z budynkiem kościoła, a także wydzielone pomieszczenie w kościele dla mniejszej ilości wiernych, z ołtarzem, pełniącą wszystkie liturgiczne funkcje kościelne lub ich część. Do najstarszych typów kaplic należą: kaplice kościelne, klasztorne, cmentarne, grobowe – mauzolea, kalwaryjne, zamkowe i pałacowe, szpitalne, szkolne a także wyróżnia się kaplice związane z konkretnymi osobami, tj. królewska, biskupia, książęca. Najstarsze kaplice chrześcijańskie były budynkami jednoprzestrzennymi. z ołtarzem na przeciwko wejścia i niewielkim przedsionkiem. Gotyk wykształcił tzw. kaplice promieniste, otaczające wieńcem prezbiterium.
Kaplica przycmentarna wpisana w ogrodzenie powstała ok. 1855 r. W czasie II wojny światowej „rozwiązano wszelkie organizacje społeczne, zakazano zgromadzeń publicznych, w tym religijnych. Kościół w Kikole zamieniono na magazyn. Księża nie mogli odprawiać mszy świętej, choć ks. Tadeusz Szmidt miał pozwolenie na odprawianie nabożeństwa przy kaplicy cmentarnej w Kikole. Wspominał o tym jeden z ministrantów:
Msze odbywały się na powietrzu; wierni stali na dworze za kościołem, pomiędzy budynkiem a ogrodzeniem stanowiącym przedłużenie bramy cmentarnej. Naprzeciw, w murze ogrodzeniowym znajduje się zamykana kapliczka. Nie znałem dokładnie jej przeznaczenia. Raczej służyła cmentarzowi niż kościołowi. Zgodnie z pomysłem księdza Szmidta w kapliczce tej zbudowany został ołtarz. Stał wewnątrz stół białym obrusem nakryty, nieco w głębiejego prawej i lewej stronie inna zewnątrz. Msza była odprawiana po łacinie i zgodnie z przyjętym wtedy obrządkiem ksiądz stał tyłem do wiernych. Dziś kapliczka jest w opłakanym stanie, jeszcze moment i rozpadnie się. Była tak ważnym elementem podtrzymującym wiarę i otuchę przetrwania dla garstki Polaków jaka jeszcze pozostawała mi tych terenach, a miało ich być coraz mniej. Taka była polityka Niemców”, – Fragment Książki Krzysztofa Kuczkowskiego – gmina Kikół w latach 1939-1945.
Kaplica odnowiona w latach 2023-2024r., W I czwartek miesiąca odbywa się całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu i modlitwy w intencji zmarłych kapłanów, obecnie pracujących i wywodzących się z tej parafii, a także o nowe powołania kapłańskie i zakonne.. Zapraszamy na wspólną modlitwę.
