Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
,,Niebieska Linia”
www.niebieskalinia.pl

Przemoc jest przestępstwem ściganym przez prawo:
Art. 207 /K.K./
Kto znęca się psychicznie lub fizycznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostałą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny podlega karze od 3 miesięcy do 5 lat.Art. 191 /K.K./
Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Mity o przemocy

Sprawdź, jakie jest Twoje zdanie na temat poniższych poglądów:1. Przemoc jest wtedy, gdy widoczne są ślady pobicia: TAK – NIE
2. Nikt nie powinien wtrącać się w prywatne sprawy rodziny: TAK – NIE
3. Jeśli kobieta jest bita, to znaczy, że na to zasługuje: TAK – NIE
4. Nie ujawnia się tajemnic rodzinnych: TAK – NIE
5. Alkoholizm usprawiedliwia przemoc: TAK – NIE
6. Nie można zmienić swojego przeznaczenia: TAK – NIE
7. Przemoc w rodzinie, to problem marginesu społecznego: TAK – NIEJeśli odpowiedziałaś (eś) „TAK” 2 lub więcej razy, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że możesz już być ofiarą przemocy.
Czy rozmawiałaś (eś) już z kimś o swojej trudnej sytuacji?
Możesz to zrobić dziś, zaraz. Spróbuj, jesteśmy gotowi Ci pomóc.Teraz przeczytaj uważnie, jaka jest prawda:

Prawda o przemocy
• Nie trzeba mieć siniaków i złamanych kości, aby być ofiarą przemocy domowej.
• Poniżanie i obelgi bolą tak samo jak bicie – jest to przemoc psychiczna i moralna.
• Uzależnienie od alkoholu nie zwalnia od odpowiedzialności za czyny.
• Należy karać sprawcę przemocy i leczyć jego chorobę alkoholową.
• Przemoc w rodzime jest przestępstwem. Każdy ma prawo zapobiec przestępstwu.
• Nawet po wielu latach kobieta może przerwać przemoc. Nigdy nie jest za późno, aby powiedzieć nie!
• Każdy ma prawo bronić siebie i dzieci przed przemocą.
• Nikt nie ma prawa bić i poniżać kogokolwiek bez względu na to, co zrobił czy powiedział.
• Przemoc domowa zdarza się we wszystkich warstwach społecznych niezależnie od poziomu wykształcenia i sytuacji ekonomicznej.
• Przemoc nie kończy się sama z siebie. Pierwszym krokiem do jej przerwania jest przełamanie izolacji i milczenia.

Alkohol a przemoc domowa

Badania wskazują, że:
• 80% żon alkoholików doznaje przemocy ze strony swojego męża,
• prawdopodobieństwo wystąpienia aktów przemocy w rodzinach alkoholowych jest ponad dwukrotnie większe niż w pozostałych,
• 70% dzwoniących kobiet do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy Domowej doświadcza przemocy, której towarzyszy alkohol.Terapeuci uzależnień nie powinni bagatelizować problemu przemocy w rodzinie alkoholowej.

W celu podniesienia efektywności terapii należy wprowadzić kilka prostych procedur dla lepszej diagnozy sytuacji pacjentów pod kątem przemocy. Doświadczenia Licheńskiego Centrum wskazują wręcz, że poprzez szybkie zdiagnozowanie przemocy w rodzinie alkoholowej można ten fakt spożytkować dla przyspieszenia kryzysu motywującego do leczenia. Propozycja dla alkoholika jest bardzo atrakcyjna: zamiast wyroku skazującego, najpierw może poddać się terapii odwykowej.

1. Do standardowego planu wywiadu należy włączyć pytania, które ułatwią rozpoznanie przemocy domowej.O przemoc domową powinny być pytane wszystkie nowe pacjentki zgłaszające się do poradni odwykowej. Ważne jest, by pacjentki były o to co jakiś czas pytane, w ten sposób pacjentki, które z jakichś powodów nie przyznały się, że doświadczają przemocy mogą to zrobić podczas kolejnej wizyty. Do diagnozy sytuacji przemocy można wykorzystać specjalnie opracowane kwestionariusze.2. W sytuacji, gdy zostanie rozpoznana przemoc, należy wspólnie z pacjentką dokonać oceny sytuacji.Należy ustalić, stopień zagrożenia życia pacjentki oraz plan bezpieczeństwa. Ważna jest tutaj współpraca z pacjentką.3. Co warto powiedzieć pacjentce?Przemoc domowa jest problemem powszechnym, dotyczy dużej ilości kobiet. Przemoc jest przestępstwem ściganym przez prawo, a nie sprawą rodzinną. Za przemoc odpowiedzialny jest sprawca. Nic nie usprawiedliwia przemocy, nawet alkohol. W sytuacji przemocy pacjentka może liczyć na specjalistyczną pomoc i interwencję. Należy podkreślić, że to pacjentka będzie decydowała o tym, kiedy i z jakiej pomocy skorzysta.4. O czym należy pamiętać?W sytuacji stwierdzenia przemocy domowej należy w pierwszej kolejności podjąć działania mające na celu powstrzymanie przemocy domowej. Sam program dla osób współuzależnionych czy też uzależnionych jest niewystarczający dla ofiar przemocy domowej. Należy przeprowadzić szczegółową diagnozę sytuacji pacjentki w celu ułożenia adekwatnego planu pomocy. Jeśli w ofercie poradni nie ma pomocy dla ofiar przemocy, należy nawiązać współpracę ze specjalistycznymi placówkami i lokalnymi służbami pomagającymi ofiarom przemocy domowej.

Cykl przemocy w rodzinie

Badania wykazały, że związki, w których kobiety doznają przemocy fizycznej ze strony swoich partnerów, przechodzą przez trzy fazy powtarzającego się cyklu.1. Faza narastania napięcia.W tej fazie partner jest napięty i stale poirytowany. Każdy drobiazg wywołuje jego złość, często robi awanturę, zaczyna więcej pić, przyjmować narkotyki lub inne substancje zmieniające świadomość. Może poniżać partnerkę, poprawiając swoje samopoczucie. Prowokuje kłótnie i staje się coraz bardziej niebezpieczny. Sprawia wrażenie, że nie panuje nad swoim gniewem. Kobieta stara się jakoś opanować sytuację- uspokaja go, spełnia wszystkie zachcianki, wywiązuje się ze wszystkich obowiązków. Często przeprasza sprawcę. Ciągle zastanawia się nad tym, co może zrobić, aby poprawić mu humor, uczynić go szczęśliwym i powstrzymać przed wyrządzeniem krzywdy. Niektóre kobiety w tej fazie mają różne dolegliwości fizyczne, jak bóle żołądka, bóle głowy, bezsenność, utratę apetytu. Inne wpadają w apatię, tracą energię do życia, lub stają się niespokojne i pobudliwe nerwowo. Jest to wynik narastania napięcia, które po pewnym czasie staje się nie do zniesienia. Zdarza się, że kobieta wywołuje w końcu awanturę, żeby „mieć to już za sobą”.2. Faza gwałtownej przemocy.W tej fazie partner staje się gwałtowny. Wpada w szał i wyładowuje się. Eksplozję wywołuje zazwyczaj jakiś drobiazg, np. lekkie opóźnienie posiłku. Skutki użytej przemocy mogą być różne – podbite oko, połamane kości, obrażenia wewnętrzne, poronienie, śmierć. Kobieta stara się zrobić wszystko, żeby go uspokoić i ochronić siebie. Zazwyczaj, niezależnie od tego jak bardzo się stara, wściekłość partnera narasta coraz bardziej. Czuje się bezradna, bo ani przekonywanie sprawcy, ani bycie milą, ani unikanie, ani bierne poddawanie się mu nie pomaga i nie łagodzi jego gniewu. Po zakończeniu wybuchu przemocy kobieta jest w stanie szoku. Nie może uwierzyć, że to się naprawdę stało. Odczuwa wstyd i przerażenie. Jest oszołomiona. Staje się apatyczna, traci ochotę do życia, odczuwa złość i bezradność.3. Faza miodowego miesiąca.Gdy sprawca wyładował już swoją złość i wie, że posunął się za daleko, nagle staje się inną osobą. Szczerze żałuje za to, co zrobił, okazuje skruchę i obiecuje, że to się nigdy nie powtórzy. Stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie dla tego, co zrobił i przekonuje ofiarę, że to był jednorazowy, wyjątkowy incydent, który już się nigdy nie zdarzy. Sprawca okazuje ciepło i miłość. Staje się znowu podobny do tego, jaki był na początku znajomości. Przynosi kwiaty, prezenty, zachowuje się, jakby przemoc nigdy nie miała miejsca. Rozmawia z ofiarą, dzieli się swoimi przeżyciami, obiecuje, że nigdy już jej nie skrzywdzi. Dba o ofiarę, spędza z nią czas i utrzymuje bardzo satysfakcjonujące kontakty seksualne. Sprawca i ofiara zachowują się jak świeżo zakochana para. Ofiara zaczyna wierzyć w to, że partner się zmienił i że przemoc była jedynie incydentem. Czuje się kochana, myśli, że jest dla niego ważna i znowu go kocha. Spełniają się jej marzenia o cudownej miłości, odczuwa bliskość i zespolenie z partnerem. Życie we dwoje wydaje się piękne i pełne nadziei. Ale faza miodowego miesiąca przemija i znowu rozpoczyna się faza narastania napięcia. Zatrzymuje ona ofiarę w cyklu przemocy, bo łatwo pod jej wpływem zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch faz. Prawdziwe zagrożenie, jakie niesie ze sobą faza miodowego miesiąca jest związane z tym, że przemoc w następnym cyklu jest zazwyczaj gwałtowniejsza.
/Oprac. „Niebieska linia”/

Przemoc wobec dziecka

Przemoc fizyczna
bicie ręką i różnymi przedmiotami, kopanie, szarpanie, popychanie itp. – objawy stosowania jej wobec dziecka:• siniaki, ślady uderzeń i cięć na ciele dziecka (twarz, klatka piersiowa, plecy, pośladki)
• ślady poparzeń (szczególnie oparzenia papierosem)
• rany głowy
• rany w różnych fazach gojenia
• powtarzające się złamania i zwichnięcia
• obrzęki
• specyficzne zachowania dziecka:
• lęk przed rozbieraniem się przed lekcją wf,
• lęk przed nagłym dotknięciem (unik, skulenie się)
• strój niestosowny do pogody (zakrywanie ubraniem zranień)
• agresywność lub apatyczność
• nadmierna „ostrożność”, kłamliwość
• lęk przed rodzicami, opiekunami
• niechęć do ujawniania informacji o sytuacji rodzinnej Przemoc emocjonalna
wyśmiewanie, agresja słowna, wrogość, zastraszanie, wymuszanie, szykanowanie, wywoływanie poczucia winy itp. – objawy:• zaburzenia mowy
• dolegliwości psychosomatyczne (bóle brzucha, głowy, mdłości)
• moczenie i zanieczyszczanie się bez wyraźnych przyczyn organicznych
• tiki
• brak pewności siebie, wycofanie się
• depresja
• zachowania destrukcyjne i autodestrukcyjne
• nadmierne podporządkowywanie się dorosłym
• kłamliwość Wykorzystywanie seksualne
różnego rodzaju zachowania seksualne wobec dziecka, których celem jest uzyskiwanie własnej przyjemności seksualnej, dokonywanie na ogól przy pomocy przekupywania, uwodzenia, siły, straszenia i szantażowania.
Objawy specyficzne: • obrzęk w okolicach genitalnych
• otarcia naskórka, bolesność okolic narządów płciowych i odbytu
• ból podczas oddawania moczu, ból przy chodzeniu, siadaniu
• rany w ustach
• zapalenie pochwy, upławy
• nadmierna pobudliwość seksualna
• nieadekwatna do wieku znajomość zachowań seksualnych oraz anatomii narządów płciowych Objawy niespecyficzne:• nadpobudliwość psychoruchowa
• zaburzenia koncentracji
• zachowania destrukcyjne i autodestrukcyjne
• wyraźne inne zaburzenia zachowaniaZaniedbywanie
długotrwale niezaspokajanie podstawowych biologicznych i psychicznych potrzeb dziecka – objawy:• zaburzenia rozwoju fizycznego (waga i wzrost poniżej normy)
• zaniedbany wygląd (brak czystości osobistej, brudny i niestosowny ubiór)
• nie wyleczone zranienia
• choroby zębów i jamy ustnej
• zmęczenie, apatia
(Oprac. wg materiału Fundacji „Dzieci Niczyje”)

Przejawy przemocy duchowej
Zaznacz w odpowiedniej kratce, jakie jest Twoje zdanie na temat poniższych poglądów:

Jeśli odpowiedziałaś(-łeś)”TAK” 2 lub więcej razy, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że możesz już być ofiarą przemocy. Czy rozmawiałaś(-łeś) już z kimś o swojej trudnej sytuacji? Możesz to zrobić dziś – zaraz. Spróbuj – jesteśmy gotowi Ci pomóc.

A teraz przeczytaj uważnie, jaka jest prawda: Prawda o przemocy 

1. Nie trzeba mieć siniaków i złamanych kości, aby być ofiarą przemocy domowej. Poniżanie i obelgi bolą tak samo jak bicie – jest to przemoc psychiczna i moralna.
2. Przemoc w rodzinie jest przestępstwem. Każdy ma prawo zapobiedz przestępstwu.
3. Nikt nie ma prawa bić i poniżać kogokolwiek bez względu na to, co zrobił czy powiedział.
4. Przemoc nie kończy się sama z siebie. Pierwszym krokiem do jej przerwania jest przełamanie izolacji i milczenia.
5. Uzależnienie od alkoholu nie zwalnia od odpowiedzialności za czyny. Należy karać sprawcę przemocy i leczyć jego chorobę alkoholową.
6. Nawet po wielu latach kobieta może przerwać przemoc. Nigdy nie jest za późno, aby powiedzieć nie! Każdy ma prawo bronić siebie i dzieci przed przemocą.
7. Przemoc domowa zdarza się we wszystkich grupach społecznych niezależnie od poziomu wykształcenia i sytuacji ekonomicznej. Przejawy przemocy domowej Przeczytaj uważnie poniższe przejawy różnych rodzajów przemocy. W okienkach postaw znaczek „x” obok tych, których doznałaś (-eś) choćby raz w życiu.
Robisz to tylko dla siebie. Bądź spokojny (-a), zapewniamy Ci pełną dyskrecję.

Izolowanie

Nadzoruje i kontroluje to, co robi, z kim się widuje, z kim rozmawia, co czyta, gdzie chodzi
Ogranicza jej zajęcia poza domem
Usprawiedliwia się zazdrością

Lekceważenie, obwinianie, zaprzeczanie

Lekceważy przemoc i nie bierze poważnie jej niepokojów z tym związanych
Mówi, że takie zachowanie nie miało miejsca
Przenoszenie odpowiedzialności

Teraz podsumuj ilość zakreślonych okienek. Poniżej odszukaj wyniku, który odpowiada uzyskanemu przez Ciebie i uważnie odczytaj, co on oznacza. • Wynik 3-5 punktów (zakreśleń) – jest poważnym sygnałem, że doświadczasz pojedynczych aktów przemocy oraz, że możesz stać się ofiarą przemocy, która z czasem może się nasilać.
• Wynik 6-8 punktów – oznacza stan rzeczywistego zagrożenia, którego samodzielnie nie jesteś w stanie złagodzić bez pomocy z zewnątrz, gdyż już jesteś uwikłany (-a) w tzw. „koło przemocy”.
• Wynik 9 pkt. i więcej – świadczy jednoznacznie, że powinnaś (-eś) niezwłocznie prosić o pomoc i szukać ratunku (wsparcia) na policji, w prokuraturze, Sądzie Rodzinnym, Służbach Pomocy Społecznej. Im szybciej to zrobisz, tym większe są szanse skutecznej samoobrony i obrony Twoich dzieci. Prawo stoi po Twojej stronie. Jako człowiek masz pełne moralne prawo bronić siebie i swoją rodzinę przed przemocą, której doświadczasz bez własnej winy. Pomocy możesz szukać pod numerem Niebieskiej Linii:
0-800-120-002 (nr bezpłatny) lub (0-22) 666-10-35